To jedno z najczęstszych pytań, jakie zadają osoby zainteresowane rozpoczęciem przygody z paralotniarstwem. I nic dziwnego — widok ludzi szybujących po niebie jest fascynujący, ale zanim samemu się wzleci, warto wiedzieć, co mówi prawo.
Czy paralotniarstwo jest prawnie uregulowane?
Tak — paralotniarstwo w Polsce podlega przepisom prawnym, a konkretnie regulacjom Ustawy Prawo Lotnicze wraz z rozporządzeniami. W skrócie: jeśli chcesz latać legalnie i bezpiecznie, musisz zdobyć odpowiednie uprawnienia.
Jakie uprawnienia są wymagane?
W Polsce, żeby móc latać paralotnią w ramach rekreacji lub sportu, potrzebne jest Świadectwo Kwalifikacji pilota paralotni wydawane przez ULC. Taki dokument potwierdza, że przeszedłeś szkolenie, znasz zasady bezpieczeństwa, meteorologii, prawa lotniczego i potrafisz bezpiecznie pilotować skrzydło.
Szkolenia dzielą się na etapy:
- Etap I – podstawowy, czyli pierwsze starty i krótkie loty samodzielne pod okiem instruktora. W ramach tego etapu musisz wykonać minimum 20 lotów, ucząc się i doskonaląc podstawowe manewry. Poza zajęciami praktycznymi, jest też spora dawka teorii z zakresu aerodynamiki, meteorologii, wiedzy o sprzęcie, ratownictwa i prawa lotniczego.
- Etap II – bardziej zaawansowany, loty wysokie, różnica wysokości pomiędzy startowiskiem a lądowiskiem wynosi co najmniej 200 m. W tym etapie musisz wykonać 10 lotów, poznać techniki wytracania wysokości oraz nauczyć się prawidłowego planowania i podejścia do lądowania
Po II Etapie szkolenia możesz podejść do egzaminu na świadectwo kwalifikacji z uprawnieniem do lotów swobodnych (PP). Egzamin prowadzą egzaminatorzy Lotniczej Komisji Egzaminacyjnej ULC, którymi są doświadczeni instruktorzy paralotniowi.
Składa się on z części teoretycznej obejmującej 100 pytań z 10 różnych działów oraz lotu egzaminacyjnego.
Po zaliczeniu egzaminu otrzymujesz świadectwo kwalifikacji pilota paralotni, czyli dokument, z którym możesz latać samodzielnie.
Ale oczywiście to dopiero początek przygody, a po kilkunastu dniach latania nie umiesz jeszcze wszystkiego. Mając już świadectwo kwalifikacji możesz nadal jeździć na wyjazdy zorganizowane ze szkołą, żeby doskonalić swoje umiejętności i uczyć się nowych rzeczy. Możesz też kontynuować przygodę samodzielnie, jednak pamiętaj, że prawidłowa ocena warunków pogodowych jest trudna i wymaga doświadczenia. Dlatego warto złapać kontakt z doświadczonymi pilotami i razem jeździć na latanie albo przynajmniej zasięgnąć rady na startowisku, żeby nie wystartować w warunkach za trudnych na Twoje umiejętności.
Uprawnienie do lotów swobodnych (PP) to tylko jedno z uprawnień paralotniowych. Na paralotni można także latać z napędem (silnikiem), którym można wystartować z płaskiego terenu. Napęd może być plecakowy, zakładany na plecy pilota, a startuje się biegnąc (uprawnienie PPG) lub silnik może być zamontowany na wózku, na którym siada pilot, a start odbywa się na kółkach (uprawnienie PPGG). Na każde z tych uprawnień jest osobne szkolenie, zakończone egzaminem państwowym. Egzamin teoretyczny zdaje się tylko raz, mając już jedno uprawnienie, na kolejne zdaje się już tylko egzamin praktyczny.
A co z lotami rekreacyjnymi „na próbę”?
Jeśli chcesz tylko spróbować, bez inwestowania od razu w sprzęt i kurs, możesz umówić się na lot tandemowy z pilotem tandemu. Wtedy nie są wymagane żadne uprawnienia — jesteś pasażerem, a za wszystko odpowiada doświadczony pilot.
Czy można latać bez uprawnień?
Nie, do latania na paralotni konieczne jest posiadanie świadectwa kwalifikacji pilota paralotni.
Jakie są konsekwencje latania na paralotni bez uprawnień?
Latanie bez świadectwa kwalifikacji to nie tylko kwestia bezpieczeństwa – to także naruszenie przepisów prawa lotniczego, za które grożą poważne konsekwencje:
- Ustawa – Prawo lotnicze (Dz.U. 2002 Nr 130 poz. 1112 z późn. zm.)
Art. 211: kto wbrew art. 97 ustawy wykonuje lot lub inne czynności lotnicze, nie mając ważnej licencji lub świadectwa kwalifikacji lub niezgodnie z ich treścią i warunkami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
- Kodeks karny – w przypadku zagrożenia życia lub mienia
W skrajnych sytuacjach mogą wejść w grę również przepisy kodeksu karnego, np.:
- Art. 160 – narażenie na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu
- Art. 174 – sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu powietrznym
Kary mogą obejmować grzywny, zakazy lotów, a w poważniejszych przypadkach — odpowiedzialność karną i nawet pozbawienie wolności.
Do samodzielnego latania na paralotni w Polsce potrzebne są uprawnienia. Ich zdobycie nie jest trudne, ale wymaga czasu, zaangażowania i odpowiedzialności. To inwestycja w bezpieczeństwo — swoje i innych. Latanie bez uprawnień nie tylko stwarza zagrożenie, ale może mieć też bardzo konkretne skutki prawne.